dinsdag 11 juli 2017

HOOG RISICO

Note: bij het schrijven van dit blog was er nog sprake van het ingaan van een nieuwe wetgeving per 1 januari 2018. Dit is voorlopig van de baan, maar het item blijft de gemoederen bezig houden.


A: ‘Waarom moeten motor- en brommerrijders een helm op? En waarom moeten autobestuurders een gordel om?’

B: ‘Vanwege het feit dat ze dan beter beschermd zijn als ze een ongeluk krijgen.’

A: Maar ze hebben toch hun rijbewijs gehaald?

B: Ja, maar dan nog, er kan altijd een ongeluk gebeuren doordat iemand niet oplet of een fout maakt.

Dus voor ‘het geval dat’ ondanks dat iedere verkeersdeelnemer (in principe) over een rijbewijs beschikt. Logisch toch? 
Toch volgen we deze logica niet als het om honden gaat.



MOTORVOERTUIG VERSUS HOND


Met ingang van 1 januari 2018 gaan er speciale regels voor hoog-risico honden(1) gelden. Zeer recent is ook een aanpassing van artikel 425 in het wetboek van strafrecht aangekondigd. Zo wil de minister van Veiligheid en Justitie dit artikel verbreden met het strafbaar stellen van ‘het aanhitsen van een dier tegen een ander dier en het onvoldoende terughouden van een dier dat aanvalt.’ Deze aanvulling zal dus niet alleen betrekking hebben op hr-honden...

Het muilkorven, als preventieve maatregel, is losgelaten. Ja, een muilkorf-verplichting kan altijd nog, per individu, door een gemeentelijke instantie worden opgelegd. Als de hond al gebeten heeft… Terwijl de muilkorf een uitstekend middel is om een hond veilig te houden wanneer men zich in het verkeer begeeft. Anders dan een helm of gordel houdt het anderen veilig, én indirect ook de hond en eigenaar zelf. 
(Een muilkorf op een prettige manier aanleren is niet zo moeilijk en als de muilkorf geassocieerd wordt met leuke dingen doen, én consequent wordt gedragen, is een hond er zo aan gewend.)


Natuurlijk gaat de vergelijking tussen motorvoertuigen en honden niet helemaal op. Anders dan motorvoertuigen hebben honden (dieren) een eigen energie: ze kunnen uit zichzelf soms onverwachte dingen doen, en staan, ook zonder bestuurder, 24/7 aan.

Om toch de vergelijking door te trekken: Bij sommige honden is gebleken dat ‘de rem’ niet altijd optimaal werkt, zélfs niet bij een ervaren bestuurder met rijbewijs. Het probleem is, dat je er vaak pas achter komt op het moment dat je moet remmen

Voor auto’s hebben we altijd nog de verplichte APK opdat een deskundige, van een gecertificeerd bedrijf, af en toe controleert of alles nog werkt en je er veilig mee op straat kunt.


VERPLICHT CURSUS VOLGEN? Net als een rijbewijs halen?


Een van de regels die per 2018 van kracht gaan, is deze: ‘de eigenaar van een hoog-risico hond moet verplicht een cursus volgen’. Is dat dé oplossing? 
En moeten eigenaren dan een ‘rijbewijs’ halen of is alleen – fysiek - aanwezig zijn voldoende?

Eens, dat een goede hondenschool eigenaren inzicht en begeleiding kan bieden bij het ‘besturen’, het onder controle houden, van hun hond. M.i. is dat niet alleen fijn voor een bepaald type hond en eigenaar. Ik gun het óók hondjes zoals Chihuahua’s en Pommeriaantjes dat hun eigenaar meer inzicht in hondengedrag en handigheid krijgt (het zal toch wat slachtoffers kunnen voorkomen), én ik gun het óók hun eigenaren, opdat zij kunnen leren hoe mooi en waardevol het wezen hond is en wat deze nodig heeft. Maar of je het moet verplichten?

Terug naar de vergelijking:

-       - Wat is een goede autorijschool? 
     Er bestaan diverse autorijscholen, maar uiteindelijk moeten ze allemaal hun leerlingen exact dát leren wat nodig is om het rijbewijs te halen. Rijschoolhouders kunnen niet zonder de benodigde opleiding en papieren een rijschool beginnen en examinatoren kunnen ook niet zomaar examinator worden.

-       - Wat is dan een goede hondenschool? 
     Is dat iemand die net de ‘benodigde’ papiertjes heeft behaald (waar? Bij welk instituut?), wél een handige babbel, maar nog nul ervaring heeft? Of is dat die ex-politieman die al zijn hele leven honden met harde hand de les kan leren? Of die snelle selfmade dame/heer, honden in een uurtje kan ‘fixen’, maar die hondenwelzijn en lange termijneffecten vergeet? Of die gezellige club waar iedereen voor een habbekrats terecht kan, gedreven door lieve mensen en waar het altijd een feestje is? Er bestaan zoveel soorten en maten scholen en clubs, hoe weet een leek waar hij goed zit? Hoe weet de overheid waar men goed zit?
Zolang hondenscholen als branche nog steeds in een soort hobby-hoek hangen… er nog geen erkende keurmerken zijn, door onafhankelijke instanties, hoe weet de overheid dan waar eigenaren met hr-honden naar toe moeten?

Even los van de speciale kennis die met betrekking tot hr-honden noodzakelijk is: 
Wat zouden eigenaren m.i. moeten kunnen leren op zo'n hondenschool? 
Daar zie ik overeenkomsten met het halen van je rijbewijs:

-       - Verkeersregels, weten hoe de auto werkt: gaspedaal, spiegels, rem, stuur etc. (O.a. hondentaal, -gedrag en leerprincipes, handig worden in het 'bedienen' van je hond)

-       - Verkeerssituaties leren inschatten: in welke situatie moet je stapvoets rijden, wanneer remmen, terugschakelen en waar mag je harder? (Hoog-risicosituaties herkennen: in welke situatie is het gevaar voor en door je hond groter; weten wanneer je hem moet beperken of wanneer hij juist meer vrijheid aan kan). 
     Ongelukken voorkomen: weet wanneer je nog nét door oranje kan of het misschien zelfs verstandiger is, en kijk niet op je telefoon tijdens het rijden…

- Het zou helemaal fantastisch zijn als men dit ook zou kunnen leren: 
ken je hond én ken jezelf – je mogelijkheden en beperkingen. Beperk jij je met je Daihatsu Cuore tot de buurtsuper of kun je in je Ferrari, mét racelicentie, het circuit op? 


GEMOTIVEERD


Een groot verschil tussen het rijbewijs en ‘hondenhoudbewijs’ is dat je éérst je rijbewijs moet halen, voordat je de weg op mag. Hondeneigenaren kunnen ongeacht kennis en inzicht een hond van ieder ras of type, op de meest dubieuze plekken, aanschaffen en zich ermee in het drukke verkeer begeven. En begeven zich er al een tijdje in. De motivatie tot het doen van een cursus zal bij sommige (misschien wel vele) ontbreken. Hoe bereik je als instructeur ongemotiveerde en onverantwoordelijke eigenaren in je lessen? Dat is toch ineens een totaal andere doelgroep. 
Ook al zitten er – op papier - sancties vast aan het niet volgen van een cursus voor hr-hondenbezitters, wie gaat het controleren (en betalen)? 

Maakt een verplichte cursus een onverantwoordelijk type eigenaar verantwoordelijk? 
Maakt een cursus - getraind zijn - honden daadwerkelijk veilig?
Maakt het hebben een ‘bewijs van kennis en kunde’, dat er geen ongelukken meer gebeuren? Ongelukken zitten vaak in kleine momenten van onachtzaamheid of in niet-voorziene situaties. En dan hebben we het niet eens over laakbaar gedrag.
Kortom, is een verplichte cursus dé oplossing?

INDIVIDU


Natuurlijk kun je voertuigen niet vergelijken met levende wezens. Iedere Audi A4 met dezelfde specificaties is hetzelfde. Maar niet iedere Boerboel of Pitbull is hetzelfde. Ook niet iedere Labrador of Bordercollie. 
Niet alleen de hond, maar ook iedere eigenaar, en zijn leefsituatie, is anders en ook dat maakt risico’s groter of kleiner. De eigenaar is uiteindelijk de persoon die zijn hond veilig moet houden. 
De extra moeilijkheidsgraad van hoog-risico honden is dat de signalen voor de aanval zeer subtiel of zelfs afwezig kunnen zijn. Welk individu die ‘defecte rem’ heeft, is aan de buitenkant niet te zien; er is zelfs een aanzienlijke kans dat deze bij een APK (gedragstest) niet aan het licht komt. We weten alleen dát de kans erop bij hoog-risico honden groter is vanwege het doel waar ze (ooit) voor gefokt werden.


Als er bij een bepaald type auto een vergrote kans bestaat op defecten, zou het type niet meer worden verkocht. De fabrikant haalt deze auto’s terug, hij is immers aansprakelijk, en de verkoop van het complete merk zou drastisch dalen. 
Iets vergelijkbaars hebben sommige rasverenigingen ook – al dan niet tijdelijk - gedaan bij hun geliefde rassen; ze gingen gedragstesten verplichten voor fokdieren en alleen pups uit goedgekeurde ouders kregen een stamboom. Dat is mede de reden dat de stamboomhonden de dans ontspringen. (Stamboomhonden staan geregistreerd, men weet wie ouders en voorouders zijn, en daarmee is die groep dus beter controleerbaar en beïnvloedbaar.)


TOT SLOT


Kortom, goede ideeën en goede wil bij velen, maar de uitvoerbaarheid en controle zijn het zwakste punt. Zou, naast kennis en training, zoiets simpels als het dragen van een muilkorf, die in tegenstelling tot een ‘hondenhoudbewijs’ voor iedereen zichtbaar is, niet al veel ongelukken kunnen voorkomen én veel mensen een veiliger gevoel bezorgen?

Voor de mensen die menen dat hun eigen hond nooit een hoog risico zal vormen: kún je objectief naar je eigen geliefde dier kijken? Ook buiten de groep van de hr-honden bestaan honden – met en zonder stamboom - die een zeer hoog risico vormen.

Jij en ik, wij houden toch ontzettend veel van (onze) honden? 
We weten allemaal hoe belangrijk honden kunnen zijn. Honden zijn fantastische dieren! Man's Best Friend!
Het is toch verrekte jammer dat het zo ver moest komen dát er van hogerhand meer en meer regels worden opgelegd. Iedere hond en iedere eigenaar is erbij gebaat dat er géén ongelukken gebeuren. Omdat dit niet alleen in het leven van het slachtoffer (mens of hond) en dader (hond en eigenaar) ingrijpt, maar ook in dat van families, vrienden, getuigen, en uiteindelijk dat van hele hondenpopulaties en hun eigenaren.





PS Vind je de vergelijking tussen motorvoertuigen en honden mank gaan? 
Bedenk dan dat in de tijd dat het automobiel populairder werd, men het idee over een rijbewijs en verkeersregels en -borden ook belachelijk vond. Ook de gordel- en helmverplichtingen werden niet toegejuicht. Weg vrijheid! 


1 Wat zijn hoog-risico honden:
 2 Meer info over maatregelen tegen hoog-risico honden:
3 Over het rijbewijs, vroeger en nu:
http://www.isgeschiedenis.nl/historische-foto/geschiedenis_van_het_rijbewijs/